Cách mình “vượt qua” nỗi sợ viết

Mình là người viết content. Mình kiếm tiền bằng việc viết lách từ năm 2 đại học nhưng bản thân mình luôn cảm thấy sợ viết. Sợ mình viết không đúng ý người. Sợ mình viết sai. Sợ mình viết không hay như người ta…

Nhìn nhận nguyên nhân

Sợ viết bắt nguồn từ đâu? Có lẽ, bản thân mình luôn có một mặc cảm tự ti từ hồi nhỏ, nên trong bất cứ việc gì hoặc gặp gỡ ai, mình luôn cảm thấy lo lắng, bất an. Những mặc cảm rằng mình là người bình thường, mình không đủ giỏi, mình có điểm xuất phát thấp trở thành rào cản vô hình khiến bản thân mình luôn bừa vây bủa bởi hàng trăm nỗi sợ.

Sợ viết còn đến từ những trống rỗng và mơ hồ do thiếu kinh nghiệm, thiếu trải nghiệm, thiếu kiến thức. Mình nghĩ là, nguyên nhân kiểu này sẽ “tốt dần lên” theo thời gian và thực tế là đúng như thế thật.

Việc viết cũng trở thành nỗi sợ thường trực vì nó quyết định tiền bạc, thu nhập của mình, mà cái gì dính dáng tiền bạc cũng làm mình áp lực ngang.

Tìm cách “ứng phó”

Thật ra mình chẳng có cách ứng phó nào hoàn hảo hay phương pháp khả thi ngay thời điểm nỗi sợ trỗi lên cả. Mình biết nó và cứ để nó trôi đi. Vậy nên, một số cách mình viết dưới đây chỉ mang tính chất tương đối, lắm lúc khi ngồi viết lại như vậy mình mới nhận ra cơ.

Sống chung

Nói to tát vậy thôi chứ do mình không biết cách nào khác nên phải sống chung với nó. Cơ bản vì mình kiếm tiền bằng việc viết. Thời đại học mình viết SEO, làm CTV content cho công ty truyền thông, giữa năm ba bắt đầu tìm việc full time.

Sau nhiều năm, mình vẫn viết, vẫn đi làm và vẫn đeo trên mình cái cảm giác sợ viết. Thành quả thì: Lương có tăng, đời sống có tốt hơn. Nhờ viết mình có tiền rủng rỉnh cà phê, du lịch một mình, thoải mái sống một mình một căn phòng trống.

Vậy cũng tốt, phải không!

Cứ để nó trôi đi

Cái cảm giác sợ viết nó lúc mờ lúc tỏ, lúc nhiều lúc ít. Những lúc nỗi sợ trỗi lên mình không biết làm gì cả, và vì không biết đối phó thế nào nên mình cũng chỉ biết chặc lưỡi thôi/kệ. Cố nốt. Viết nốt cho xong.

Mình nghĩ là chúng ta có nhiều kiểu đối mặt với nỗi sợ: Kiểu sợ quá không dám làm, sợ nhưng vẫn làm, sợ nên làm liều, sợ nhưng phải làm. Mình thì thuộc kiểu sợ nhưng vẫn làm. Vì giữa nỗi sợ viết và sợ nghèo thì mình sợ nghèo hơn =)))

Thay đổi góc nhìn

Hồi mới đi viết kiếm tiền, mình luôn trong một tình trạng hễ sắp feedback bài thì sẽ tự cho là mình làm chưa đủ tốt. Khi air 1 bài viết mà nó khác với sản phẩm mình gởi đi thì mình lại nghĩ rằng, mình đã viết tệ quá.

Tâm lý đó xuất phát từ việc mình kì vọng sản phẩm thật tốt để chứng tỏ mình viết tốt, mình viết hay, chứ không đặt kì vọng vào sản phẩm sẽ giúp ích cho người đọc, hợp ý với khách hàng.

Mình thấy một ý rất hay khi đi nhân sự tuyển người là chọn người phù hợp hơn là người hoàn hảo. Việc viết cũng vậy, sản phẩm phù hợp với tập user, đúng ý sếp sẽ tốt hơn một bài viết hoàn hảo. Thay đổi góc nhìn để đặt lại kì vọng về sản phẩm đầu ra của mình sẽ giúp việc viết “khoa học” hơn, rồi nỗi sợ tự nhiên bớt đi (hoặc lại chuyển sang một kiểu khác =))).

Tích lũy kinh nghiệm

Việc phân biệt các loại content để định hướng chuyên môn của mình sẽ rất quan trọng. Vì content có nhiều loại và mỗi loại sẽ có những yêu cầu, kĩ năng riêng. Nếu như muốn thăng tiến thì hãy xác định nó càng sớm càng tốt.

Mình không phải là người giỏi chuyên môn, cũng chưa phải là người quá nhiều kinh nghiệm, nhưng nếu để so sánh từ những ngày đầu viết bài kiếm tiền đến bây giờ, nỗi sợ viết của mình đã khác đi nhiều.

Tự học thêm kĩ năng liên quan

Các kĩ năng research, đọc, phân tích… sẽ giúp sản phẩm mình chất lượng hơn và có thể tốn ít thời gian viết hơn. Các kĩ năng này mình vừa làm vừa tích lũy nhưng thực tế hiện nay có rất nhiều tài liệu, khóa học, chuyên gia nói về nó nên muốn học cũng dễ.

Nói ra quan điểm cá nhân

Khi mình biết vì sao mình viết nó, thì hãy thẳng thắn trao đổi với khách hàng, sếp, đồng nghiệp. Mình nói ra quan điểm của mình, chịu thì chịu, không chịu thì mình phải chịu làm theo ý kiến người ta =)). Cuối cùng sản phẩm sẽ không như ý ban đầu của mình nữa.

Điều này có không hẳn là xấu (đối với mình) nhưng sẽ có lúc không thật sự tốt. Mình sống khá hèn, kĩ năng phân biện cũng hạn chế nên đây dường như là điểm yếu của mình. Mình nghĩ, dù làm bất cứ việc gì cũng nên có chính kiến cá nhân, trong đó việc viết cũng vậy nhưng mà đừng để cái chính kiến đó lấn lát trở thành cái tôi to tổ bố là được.

Kết lại là

Bài này mình chỉ muốn nói, mình là một đứa content sợ viết nhưng vẫn cứ làm, nên nếu bạn muốn trở thành content nhưng mà còn sợ thì không sao đâu, vừa sợ vừa làm cũng okie mà, đúng không! Năng lực, chuyên môn, kinh nghiệm… sẽ được tích lũy dần theo thời gian và nỗi sợ viết cũng sẽ vơi dần một cách tự nhiên.

amaiquynh. (tháng 9.2023)

*TAGS* – nỗi sợ viết lách, khắc phục sợ viết, kinh nghiệm content writer